mercredi 27 mai 2009

Delenda est Carthago

Caithfear an Chartaig a scrios nó scriosfaidh siadsan muide. B'in teachtaireacht Chato le Seanad na Róimhe. Bhí oiread sin imní air roimh mhuintir na Cartaige go gcuirfeadh sé an nathán sin isteach sna hóráidí aige sa Seanad, cuma baint a bheith aige leis an scéal nó gan a bheith: Delenda est Carthago - agus dála an scéil, a deireadh sé, caithfear an Chartaig a scrios.
Is é an scéal céanna againne é, pobal na Gaeilge, agus an Roinn Oideachais agus Eolaíochta. Iadsan nó muide. Tá siad ag troid go fíochmhar i gcoinne na Gaeilge, i gcoinne na scoileanna Gaeilge, i gcoinne an oideachais trí Ghaeilge. Tá siad ag cothú curaclaim Gaeilge atá leamh agus leadránach d'aon duine a bhfuil Gaeilge aige. Caithfear iad a scrios. Caithfidh pobal na Gaeilge, sa Ghaeltacht agus sa chuid eile den tír Roinn Oideachais dá gcuid féin a fháil cuma cén costas a ghabhann leis. Faightear sin nó tá deireadh le Gaeilge mar theanga labhartha pobail agus mar theanga scríofa a léifidh daoine óga.
Ach ní chuige sin atá mé. Cad dúirt Marcus Porcius Cato dáiríre, Cato Sapiens mar a thugann Quintillianus air, Cato Ciallmhar? 'Delenda est Carthago' mar atá agamsa thuas nó 'Carthago delenda est' mar a deir daoine eile, nó leagan éigin eile ar fad? Níl a fhios againn. Is é an scríbhneoir Gréigise, Plútarc, a d'inis an scéal agus is i nGréigis a d'inis sé é. Seo é an sliocht:

κενο δ̓᾽ δη κα βιαιότερον, τ περ παντς ο δήποτε πράγματος γνώμην ποφαινόμενον προσεπιφωνεν οτως· "Δοκε δέ μοι κα Καρχηδόνα μ εναι."



Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire