Fonn a fhanann

Le cúpla lá anuas tá an fonn seo ag dul timpeall i mo chloigeann agus ní féidir liom fáil réidh leis - dá dteastódh uaim fáil réidh leis, agus sin ceist eile, mar is breá liom an fonn. Sílim go raibh caint ar a leithéid seo cheana i measc na mblagairí (anseo go cinnte, ach roimhe sin freisin, shíl mé). Ar aon chuma seo taifead maith den téama. Ach foláireamh: má thaitníonn sé ar chor ar bith leat seans go bhfanfaidh sé leatsa freisin. Ag 1:00 a thosaíonn an fonn i gceart. Bí réidh dó.



Bealach amháin, b'fhéidir le fáil réidh le péist chluaise amháin, ceann eile a chur ina háit. Seo fonn eile a thaitníonn liom, an Andante Cantabile leis an gcumadóir céanna. Níl sé baileach chomh greamaitheach céanna agus ar an ábhar sin b'fhéidir go n-oibreoidh sé níos fearr mar 'antainimh'.

Mise mé féin

Thosaigh sé le Scott ag lorg stíle dó féin. Ansin d'aistrigh an plé go Nótaí Imill. Cén chaoi a d'aistreofá 'Be yourself' go Gaeilge? Ó thaobh brí na habairte de d'aistrigh Proinsias go breá é i rith na díospóireachta: 'Bí dílis duit féin.'

Is é an chaoi a bhfuil sé, níl aon mhodh ordaitheach ag an gcopail. Cén fáth a mbeadh? Dhá fheidhm atá leis an gcopail: (a) a rá gurb ionann dhá rud agus (b) a rá go mbaineann rud éigin le haicme faoi leith.

Samhlaigh An Táin á cur ar stáitse (tá a fhios agam, beagáinín aisteach, ach tá cúis agam leis, mar a fheicfidh sibh). Tá an léiritheoir ag roinnt na bpáirteanna agus ag tabhairt orduithe don chliar. 'Is tusa Cú Chulainn,' a deir sé. 'Agus is tusa Ferdia' ar seisean le duine eile - dhá shampla de (a). 'Is cairde sibh' a deir sé ansin - sampla de (b).

Samhlaigh é ag teacht chuig deireadh an liosta agus duine amháin fágtha gan pháirt. 'Tusa tú féin,' a deir an léiritheoir leis. 'Tá gach duine eile tógtha.' Tugtar faoi deara an modh táscach tríd síos. Insint faoi chúrsaí mar atá atá i gceist leis an gcopail, ní cúrsaí mar ba mhaith linn a bheadh siad. Bheadh An Táin sách mór mar dhráma ach fiú ansin ní féidir brath air nach mbeadh gach páirt tógtha. Sa deireadh, mise me féin.

Má táimid ag iarraidh rudaí a athrú, caithfidh muid briathar a úsáid agus ordú a thabhairt. 'Imir do ról féin feasta'; nó rud éigin mar sin. Ach mise mé féin. Cén chaoi ar féidir sin a athrú?

Drochscríbhneoireacht

Obair mhór atá i gceist le leabhar a scríobh agus bíonn an-leisce orm locht a fháil ar scríbhneoir ar bith. Ach caithfear admháil, tá a leithéid de rud agus droch-scríbhneoireacht ann - agus foilsítear cuid di. Táim ag léamh leabhair i mBéarla faoi láthair agus tá sé go dona; chomh dona sin nach dóigh liom go gcuirfí i gcló é dá mba i nGaeilge a scríobhfaí é.

Is maith liom scéalta bleachtaireachta agus mar is eol do léitheoirí Feasta d'éirigh liom a mbun is a lorg a chur le cabhair leabhar breá James Morton, The First Detective (Ebury Press, 2004). Ach is beag rud chomh dona le drochleabhar bleachtaireachta agus tá faitíos orm gurb in atá sa leabhar seo: Seventy-Seven Clocks le Christopher Fowler (Bantam Books, 2006).

Phioc mé suas é mar léitheoireacht do na laethanta saoire agus bhí sé de cheart agam a leagan uaim ach bíonn leisce orm sin a dhéanamh le leabhar ar bith; fiú is gur léigh Postern of Fate le hAgatha Christie arbh é an leabhar ba mheasa dár léigh mé riamh é (ba é a ceann deireanach é).

Tá leabhar Fowler treallach agus beagéifeachtach lán le mistéireachas gan bonn, cur síos neamhdhóchúil, agus pearsana do-aitheanta. Tá cuid den scríbhneoireacht chomh dona sin go bhfuil sé greannmhar, léithéidí 'The book-lined room was richly textured with inlaid wooden panels' ar lch 295. Tugaimse scríbhneoireacht sceabhach ar a leithéid sin mar tá sé dírithe, ní ar an ábhar a bhfuil cur síos le déanamh air, ach ar rud ceoch éigin in intinn an scríbhneora nó sa chultúr a bhfuil sé ag iarraidh a bheith páirteach ann.

Ach is beag leabhar nach mbíonn rud éigin fiúntach ann. Cuid mhór de phlota an scéil tá sé bunaithe ar an bpictiúr thuas 'The Favourites of the Emperor Honorius' le John William Waterhouse (1883) - nó leagan de a chuirtear i gcás sa scéal. Bhí an tImpire Honorius, deirtear, chomh tógtha lena chuid peataí, na colúir nach raibh am aige éisteacht leis an toscaireacht a tháinig chuige le rá leis go raibh an Róimh tar éis titim agus i lámha na nGotach (sa bhliain 410).